ترانسهای اندازه گیری ولتاژ
ترانسهای اندازه گیری ولتاژ در حالت کلی ترانسفورماتورهای اندازهگیری ولتاژ به دو گروه عمده تقسیم میشوند.این دو گروه عبارتند از: ترانسفورماتورهای اندازهگیری ولتاژ سلفی یا مغناطیسی وترانسفورماتورهای اندازهگیری ولتاژخازنی (CVT-capacitor voltage transformer). در سیستمهای قدرت، تا ولتاژ ۱۴۵ کیلوولت استفاده از ترانسفورماتورهای اندازهگیری ولتاژ سلفی و در سیستمهای قدرت با ولتاژهای بالاتر، استفاده ازترانسفورماتورهای اندازهگیری ولتاژ خازنی مقرون به صرفه است.
فروش یو پی اس
در عمل، دو نوع مختلف ترانسفورماتورهای اندازهگیری ولتاژ خازنی با خازن بالا وخازن پایین ساخته میشود. با توجه به کلاس دقت ترانسفورماتور، در شرایط کار مختلفآن، مانند آلودگی محیط و نوسانات، تغییرات فرکانس و پاسخ حالت گذاری سیستم، ترانسفورماتورهای اندازهگیری ولتاژ خازنی با خازن بالا بهترین انتخاب است. درسیستمهای PLC، ترانسفورماتورهای اندازهگیری ولتاژ خازنی، مورد استفاده قرارمیگیرند. همان طور که میدانیم با استفاده از سیستمهای PLC میتوان مانند خطوطمخابراتی، انتقال اطلاعات را با خطوط فشار قوی انجام داد. محدوه کار یک ترانسفورماتوراندازهگیری ولتاژ در سیستمهای اندازهگیری، بین ۸۰ تا ۱۲۰ درصد ولتاژ نامی و درسیستمهای محافظتی، بین ۰۵/۰ تا ۵/۱ یا ۹/۱ درصد ولتاژ نامی آن سیستم تغییر میکند.
در عمل با استفاده از یک مقاومت سری میتوان محدوده اندازهگیری یک ولت متر راافزایش داد این روش معمولا در سیستمهایی که ولتاژ بالایی ندارند استفاده میشود ولی اگرسیستمی ولتاژ بالا داشته باشد این روش مشکلات فراوانی خواهد داشت. در سیستمهایولتاژ بالا، ایزولاسیون مقاومتهای سری موجود در ولت مترها (برای اندازهگیری ولتاژسیستم) مقرون به صرفه نبوده و علی رغم ایزولاسیون مقاومتهای سری، با توجه به ولتاژبالای سیستم، وصل سیستم فشار قوی به دستگاه اندازهگیری بدون استفاده ازترانسفورماتور ولتاژ، کار خطرناکی است. با توجه به موارد فوق در سیستمهای قدرت برای اندازهگیری ولتاژ، از ترانسفورماتورهای اندازهگیری استفاده میکنند.ترانسهای اندازه گیری ولتاژ
ضریب افزایش ولتاژ ترانسفورماتور
در یک سیستم قدرت، ترانسفورماتوراندازهگیری ولتاژ سلفی یا خازنی، معمولا بین فاز و زمین قرار میگیرد. در سیستم سه فاز در لحظه نوسانات سیستم، ممکناست ولتاژ دوسر ترانسفورماتور اندازهگیری ولتاژ به ولتاژهای بالایی افزایش یابد. باتوجه به استاندارد IECضریب افزایش ولتاژترانسفورماتور معمولا ۲/۱ انتخابمیشود. یک ترانسفورماتور اندازهگیریولتاژ باید به صورت مداوم در ولتاژیمساوی ولتاژ نامی، ضرب در ضریبافزایش ولتاژ ترانسفورماتور، به کار خودبدون هیچ مشکلی ادامه داده و در این ولتاژ،ترانسفورماتور تحت هر شرایطی به حالتاشباع وارد نشود.
کلاس دقت ترانسفورماتورهایاندازهگیری ولتاژ:
مانند ترانسفورماتورهای اندازهگیریجریان، در ترانسفورماتورهای اندازهگیریولتاژ نیز کلاس دقت ترانسفورماتور با توجهبه مورد استفاده آن در سیستمهای حفاظتییا اندازهگیری تغییر میکند. درترانسفورماتورهای اندازهگیری جریان، هر یک از سیم پیچهای ثانویه ترانسفورماتور در اطراف هستههای جداگانهای پیچیدهمیشوند. برعکس اگر ترانسفورماتورهایاندازهگیری ولتاژ دارای سیم پیچهای ثانویهمتعددی باشد تمام این سیم پیچها در اطرافیک هسته مشترک قرار میگیرند. درترانسفورماتورهای اندازهگیری ولتاژ، افتولتاژ در سیم پیچ اولیه با مجموع جریانبارهای سیم پیچهای ثانویه آن رابطه مستقیم دارد.
ساختمان ترانسفورماتورهایاندازهگیری ولتاژ:
ترانسفورماتورهای اندازهگیری ولتاژمانند ترانسفورماتورهای اندازهگیری جریان،انواع مختلفی ندارند. در سیستمهای ولتاژخیلی زیاد، معمولا اتصال کاسکادترانسفورماتورهای اندازهگیری ولتاژ مورداستفاده قرار میگیرد. البته تحت شرایط ولتاژبالا استفاده از ترانسفورماتورهای ولتاژ خازنی، مقرون به صرفه است.
مشخصههای انتخاب ترانسفورماتور ولتاژ:
اگر کلاس دقت ترانسفورماتور و تواننامی آن خیلی زیاد انتخاب شود، ابعادترانسفورماتور بسیار بزرگ بوده و ساخت آنمقرون به صرفه نخواهد بود. در نتیجهباتوجه به مورد استفاده مناسبترانسفورماتور باید کلاس دقت و توان آن درنظر گرفته شود.
سیم پیچهای ثانویه یک ترانسفورماتوراندازهگیری ولتاژ از همدیگر جدا نبوده و دراطراف یک هسته مشترک، پیچیده میشونددر نتیجه اگر یکی از سیم پیچهای ثانویهترانسفورماتور به دستگاه اندازهگیری و سیمپیچ دیگر به دستگاه حفاظتی (مانند رله)وصل شود در این حالت برای انتخاب تواننامی و همچنین کلاس دقت ترانسفورماتورمثالی را در نظر میگیریم:
باتری یو پی اس
-دستگاه اندازهگیری با توان: ۳۰ولت آمپر-کلاس دقت دستگاه اندازهگیری: ۵/۰
-دستگاه حفاظتی (رله) باتوان: ۱۲۰ولتآمپر
-کلاس دقت دستگاه حفاظتی (رله): ۳P
با توجه به مقادیر داده شده، کلاس دقتترانسفورماتور اندازهگیری ولتاژ ۵/۰ و توانآن ۱۵۰ ولت آمپر انتخاب میشود. در ترانسفورماتورهای اندازهگیری ولتاژ، اگربیش از یک سیم پیچ ثانویه مورد نیاز باشد باتوجه به چگونگی استفاده از بارها(که درادامه شرح داده میشود) و همچنین با در نظر گرفتن کلاس دقت آنها ترانسفورماتور انتخاب میشود:
(a): یکی از سیم پیچهای ثانویه باردار بوده وسیم پیچهای دیگر بدون بار باشد.
(b): تمام سیم پیچهای ثانویه باردار باشد.
بار حرارتی یک ترانسفورماتوراندازهگیری ولتاژ، با در نظر گرفتن ضریبولتاژ آن، به بیشترین مقدار باری گفتهمیشود که ترانسفورماتور بتواند بدونافزایش درجه حرارت از مقدار مشخصشده، آن بار را تغذیه کند. با توجه بهاستاندارد IEC-186 کلاسهای دقتدستگاههای اندازهگیری بین ۸۰ تا ۱۲۰درصد ولتاژ نامی و بین ۲۵ تا ۱۰۰ درصد بارنامی و کلاسهای دقت دستگاههای حفاظتیبین ۵ درصد ولتاژ نامی تا Vش برابر آن وهمچنین بین ۲۵ تا ۱۰۰ درصد بار نامیصادق هستند. دستگاههای اندازهگیری و حفاظتیمدرن، تلفات کمتری دارند در نتیجه ممکناست بار کل ترانسفورماتور اندازهگیری ولتاژاز ۲۵ درصد مقدار بار نامی آن کوچکتر باشددر نتیجه میتوانگفت که در این حالت خطای نسبت دورها افزایش خواهد یافت. در ترانسفورماتورهایاندازهگیری ولتاژ، خطای نسبت دورها دربارهای نزدیک به بار نامی ترانسفورماتور بهمقدار مینیمم خود میرسد.
یوپی اس
در حالت کلی با توجه به موارد فوقمیتوان گفت که بار نامی ترانسفورماتور ولتاژ بهتر است با مجموع بارهای وصل شدهبه آن برابر باشد.
خطاهای اندازهگیریترانسفورماتور ولتاژ:
در حالت ایده آل، افت ولتاژ در رویامپدانس سیم پیچهای اولیه و ثانویه ترانسفورماتور برابر صفر ولت بوده و درنتیجه رابطه بین ولتاژ اولیه و ثانویه آنعبارت خواهد بود از:
در ترانسفورماتورهای اندازهگیری ولتاژموجودر در عمل، به علت افت ولتاژ در روی مقاومت سیم پیچهای اولیه و ثانویه وهمچنین به علت افت ولتاژ در راکتانسهایسیم پیچهای اولیه و ثانویه (ناشی از شارپراکندگی موجود در سیم پیچها)، رابطه اولیه و ثانویه یک ترانسفورماتور حقیقی خواهد بود.
با توجه به مواردی که مطرح شد،خطای موجود در ترانسفورماتورهای ولتاژحقیقی را مانند ترانسفورماتورهای جریان باخطای نسبت دورها و خطای زاویهای میتوان نشان داد.
اگر ولتاژ ثانویه خیلی بزرگ باشد،خطای نسبت دورها مثبت خواهد بود. ازطرفی اگر ولتاژ ثانویه نسبت به ولتاژ اولیهپیش فاز باشد خطای زاویهای مثبتمیشود.
برای محاسبه خطای نسبت دورها وخطای زاویه در یک ترانسفورماتور اندازهگیری ولتاژ، مدار معادل الکتریکی یکترانسفورماتور حقیقی که به طرف ثانویهانتقال یافته است را در نظر میگیریم.
یو پی اس apc
همان طور کهمیدانیم امپدانس معادل سیمپیچها ازمجموع مقاومت اهمی سیمپیچ و راکتانسناشی از سیل پراکندگی شار اطراف سیم پیچبه دست میآید. افت ولتاژ در امپدانسهایاولیه و ثانویه ترانسفورماتور را در دو حالتبارداری و بی باری مورد بررسی قرار میدهیم.
از آن جا که، در حالت بی باری به علتجریان کم موجود در مدار، افت ولتاژ درامپدانس سیم پیچ اولیه ترانسفورماتور مقدارناچیزی است لذا در این قسمت فقط افتولتاژ، در حالت بارداری ترانسفورماتور رامورد بررسی قرار میدهیم. در حالتبارداری، شدت جریان عبوری از امپدانس معادل هسته، بسیار کوچکتر از شدت جریانبار ترانسفورماتور بوده و در نتیجه از امپدانس معادل هستهصرفنظر شده است.
تغییرات خطاهای اندازهگیری نسبتبه تغییرات ولتاژ:
در ترانسفورماتور اندازهگیری ولتاژ،خطاهای اندازهگیری در ولتاژهای مختلفسیستم، مقادیر مختلفی خواهد داشت. اینتغییرات با توجه به غیر خطی بودن منحنیمشخصه مغناطیس شوندگی هسته ترانسفورماتور، حاصل میشود. تغییرات خطاهای اندازهگیری نسبت بهتغییرات ولتاژ سیستم را در حالت بارداری وبی باری نشان میدهد. با توجه به این شکلمیتوان گفت که تغییرات خطاهایاندازهگیری در محدوده وسیعی از تغییراتولتاژ سیستم، تغییر چندانی نمیکند.
ابعاد سیم پیچهای ترانسفورماتور:
در طراحی یک ترانسفورماتور، سطحمقطع مس سیم پیچها را با در نظر گرفتنکلاس دقت و خطای مشخص شده به دستمیآوریم. هنگام محاسبه سطح مقطع مسسیم پیچها، مواردی را در نظر میگیریم کهعبارتند از: ولتاژ نامی سیم پیچ اولیه وثانویه ، تعداد دور هر یک از سیم پیچها، بارنامی، کلاس دقت، فرکانس نامی و ضریبولتاژ نامی ترانسفورماتور.ترانسهای اندازه گیری ولتاژ
اساس روش فوق به این شرح است:
۱- محاسبه تعداد دور سیم پیچهایترانسفورماتور: برای محاسبه تعداد دورسیمپیچهای ترانسفورماتور رابطه (۱۰) را درنظر میگیریم:
در این رابطه داریم:
تعداد دور سیمپیچاولیه یا ثانویه=N
ولتاژنامی سیمپیچ اولیه یا ثانویه=Vn
فرکانس نامی ترانسفورماتور=¾
سطح مقطع موثر هسته=Aj
چگالی شار مغناطیسی در ولتاژ نامی= Bnسیمپیچ اولیه و یا ثانویه
در حالت کلی میتوان گفت که مقدارBn به ضریب ولتاژ نامی ترانسفورماتوربستگی دارد.
۲- محاسبه مقاومت اهمی اتصال کوتاه RK:برای محاسبه مقاومت اهمی اتصال کوتاه.
با توجه به کلاس دقت ترانسفورماتور،مقدار درصد افت ولتاژ مقاومتی به دستمیآید.
۳- سطح مقطع مس سیم پیچهای اولیه وثانویه ترانسفورماتور را با توجه به مقدارRK، انتخاب میکنیم.
۴- بعد از محاسبه ابعاد سیم پیچهایترانسفورماتور، راکتاس معادل سیم پیچها را(XK) به دست میآوریم.
۵- خطای نسبت دورها و خطای زاویهایرا محاسبه میکنیم. اگر مقادیر به دست آمدهبزرگ باشد با توجه به کلاس دقتترانسفورماتور، برای به دست آوردن خطایمشخص شده، سطح مقطع مس سیم پیچها را افزایش میدهیم.ترانسهای اندازه گیری ولتاژ
کلاس دقت و ظرفیت بارترانسفورماتور
در حالت کلی، ظرفیت بارترانسفورماتور به امپدانس کوتاه آن بستگیدارد. یعنی میتوان گفت که اگر امپدانساتصال کوتاه ترانسفورماتور، مقدار کوچکیباشد، ظرفیت بار آن مقدار بزرگی خواهد بودو برعکس. از طرفی ظرفیت بارترانسفورماتور به کلاس دقت آن نیز بستگیدارد. به عنوان مثال اگر ظرفیت بار، ۲۰۰ولت آمپر با کلاس دقت ۱ در نظر گرفته شوددر کلاس دقت ۰/۵ ظرفیت بار به ۱۰۰ ولتآمپر کاهش خواهد یافت. در یکترانسفورماتور، نسبت کلاس دقت بهظرفیت بار، همیشه مقدار ثابتی است.